Montessori eğitimi doğumla birlikte başlar. Bebeğinizi kucağınıza aldığınız andan itibaren uygulayacağınız çalışmalarla, onun beyin ve zeka gelişimini destekleyebilirsiniz. 0-3 yaş döneminde çocuklar bilinç dışı olarak, yaşadıkları çevredeki her şeyi bir sünger gibi emerler. 3-6 yaş arası dönemde de bilinç dışı dönemden bilinçli döneme geçerler ve bilinç dışı bildiklerinin bilincine varırlar. 0-6 yaş arasındaki çocuğun kendini inşa ettiği bu dönem emici zihin tarafından gerçekleşir. Çocuk neye maruz kalırsa onu alır; düzense düzen, düzensizlikse düzensizlik gibi. Ve hayatımızın diğer yıllarında bu dönemdeki kadar etkili bir öğrenme tekrar sağlanamaz. O yüzden çocuklar bu dönemde ne kadar çok uyaranla karşılaşırsa zeka gelişimi de o derece ilerleyecektir.
Bununla birlikte montessori eğitimini çocuğunuz 2, 3, 4, …. yaşında iken yeni duymuş olsanız da, hiçbir şey için geç değildir. Montessori yöntemi ve felsefesi hakkında bilgiler edinmeye başlayarak çocuğunuzla temelden çalışmalara başlayıp, gösterdiği başarıya, gelişimine göre kolaydan zora doğru çalışmalarla ilerleyebilirsiniz. Örneğin; ben montessori yöntemiyle tanıştığımda Alya 2 yaşındaydı.
Hamilelik Dönemi
Hamilelikte Montessori yazımızı okuyabilirsiniz.
0-6 Ay Arası Dönem
*Bebeğinizin doğumundan itibaren aranızdaki bağı güçlendirin. Emzirmek aranızdaki bağ için, bebeğinizin bağışıklık sistemi ve fiziksel gelişimi için çok değerlidir. Eğer bedensel bir sorundan emzirememe durumunuz yoksa bebeğinizi muhakkak emzirin. Emziremiyorsanız, aranızdaki bağın kuvvetlenmesi için bebeğinizi kucağınıza alıp göz teması kurarak beslenmesini sağlayın. Çene gelişimine destek olmak için ince uçlu biberon ağzı tercih edin.
Yonca Montessori Kreş – Deneyimleyerek Öğrenen Çocuklar Daha Fazla Bilgi
*Her ihtiyacını tutarlı bir şekilde karşılayın. Yanına gülerek yaklaşıyorsanız hep öyle yaklaşın. Gık dese hemen yanına gidin rahatlamasını sağlayın. Mümkünse bakımını hep siz yapın. En fazla bir kişiyi daha bakıma dahil edin. Bebeğiniz önce size ve sonra da dünyaya güvenini bu şekilde sağlamaya başlayacaktır.
*Bakımını yaparken ona yaptıklarınızı anlatın, konuşurken size dikkatlice bakacaktır. Bebeğinize çevresinde gördüklerini anlatmanız hem dil hem zeka gelişimi için önemlidir.
*Kitap okuyun, müzik dinletin. Dil, zeka, hayal gücü gelişimini destekleyecektir. Bebekler için olan küçük prens kitabını okuyabilirsiniz. Doğmadan önce dinlettiğiniz müzikleri yine dinletin, okuduğunuz kitapları yine okuyun. Böylece kendini daha güvende hissedecektir.
*Dokunmak çok önemli. Kucağınıza alın sarılın, sevdiğinizi söyleyin. Rahatlamasını sağlayacak masajlar yapın. Hem ruhsal hem fiziksel gelişimine katkı sağlayacaktır.
*Her zaman ona saygı duyun, birey olduğunu hissettirin. Koşulsuz sevin. İyi rol model olun. Söylediklerinizden daha çok gördüklerini uygulayacaktır.
*Bebekler yeni doğduklarında siyah beyaz renkleri daha çok ayırt ettiğinden, siyah beyaz dönence yada siyah beyaz zeka kartlarını yatağına asabilirsiniz. Daha çok geometrik şekiller tercih edin. 4. aydan sonra siyah beyaz kırmızı renkli kartlar gösterin.
*Siyah beyaz oyun halısı alıp üzerinde yatırın. Dönerken halıyı incelesin.
*Ahşap çıngıraklar tercih edin. Ahşap materyaller parmaklardaki sinir uçlarını daha iyi uyararak, sinirleri beyne daha çabuk iletir ve beyin gelişimini destekler.
*Hareket etmeye ihtiyaçları vardır. Ellerini kullanmaları çok önemli. Tavana bir halka asın. Uzanıp yakalamaya çalışsın.
*Ayna bebeğinizin kendini keşfetmesi, hareket, dil, zeka gelişimi için önemlidir. Ayna karşısında vakit geçirmesini sağlayın.
*Duyu gelişimine önem verin. Duyu torbaları, duyu şişeleri, duyu blokları, duyu kumaşları gibi evde hazırlayacağınız pek çok farklı dokudaki, renkteki materyaller duyularını geliştirecektir. Dış dünya duyu organları ile algılandığından, farklı dokulara, seslere, kokulara, görsellere yönelik çalışmalar hazırlayın. Ne kadar çok uyarana maruz kalırsa zeka gelişimi o derece artar. Güvenliğini sağlayarak her şeyi ellemesine izin verin, girdiğiniz her ortama bebeğinizi de götürün ve ona az ve öz yaptıklarınızla ilgili bilgiler verin. Çeşitli çalışmaları Montessori Bebek Çalışmaları (0-14 ay) bölümünden inceleyebilirsiniz.
*Çocuğunuz için montessori felsefesine göre oda düzenlemesi yapın. Montessori Felsefesine Uygun Çocuk Odaları bölümünden örnekleri inceleyebilirsiniz.
6-14 Ay Arası Dönem
* Kalın kartonlu kitaplar alın. Pearson un bebek dokun hisset serisi kitapları duyu gelişimini destekliyor. Bu kitapları okuyun ve bebeğinize vererek kendinin incelemesini sağlayın.
*Oturmaya başlayan bebeğinize duyu sepeti hazırlayın. İçine evdeki çeşitli dikkatini çekecek nesneler koyarak ellemesini incelemesini sağlayın. 1 inçten küçük malzeme kullanmamaya dikkat edin.
*9. Aydan itibaren dil patlamaları olur. Çevresinde gelişen olayları kısa öz anlayacağı şekilde ona anlatın. Mesela altını değiştirirken aşamaları anlatabilirsiniz.
*Emeklemesine destek olun. Karşısına sevdiği bir nesne koyarak ona ulaşmasını destekleyin.
*Ne kadar çok hareket ederse, o kadar kontrol ve denge sağlayacaktır. Harekete teşvik edin. Yürüme çubuğu ayarlayıp ayağa kalkıp sıralamasını destekleyin.
*Bebeğinizin gelişimini gözlemleyin ve hazır olduğunu hissettiğinizde, delikten top geçirme çalışmalarına başlayın. Başarılı olarak tamamladığında bir üst çalışmaya geçin. Kolaydan zora doğru şu çalışmalarla devam edebilirsiniz: Daha yassı malzemeleri çizgi delikten geçirme çalışmaları yapın. Delik nesneleri çubuktan geçirme çalışmaları yapın. Renklerine göre topları aynı renkteki kutunun içine atma çalışması yapın. Bloklardan kule yaptırın. Tutmalı tekli puzzle ve 2 nesneyi birbirinden ayırma çalışmaları yapın. Montessori Bebek Çalışmaları (0-14 ay) bölümünden diğer çalışmaları inceleyebilirsiniz.
*Tırmanma çalışmalarına müdahale etmeyin. Sabırla başarmasını ve bu duyguyu tatmasını destekleyin. Başarısından sonra alkışlama yada aferin gibi tepkilerde bulunmayın. Çocuklar başarılarının başka insanlar tarafından onaylanmasını beklemezler. Kendi başarısının iç hazzını kendileri yaşarlar ve bu da öz güvenlerini geliştirir.
*Yürüme döneminde çorapsız gezdirin. Bastığını hissedince daha dengeli yürüyecektir.
14-36 Ay Arası Dönem
*Etrafı keşfedip tanımak isterler. Güvenliğini sağlayarak istediklerini ellemesine, çekmeceleri incelemesine müsaade edin.
*Etrafı keşfetmek için ağız diğer önemli organdır. Yine güvenliğini sağlayarak ağızla keşfetmesine müsaade edin.
*Merdiven inip çıkarlarken müdahale etmeyin, ona hissettirmeden arkasında güvenliğini sağlayacak şekilde durun. Başarma duygusunu yaşamasına izin verin.
* 2 yaşlarında uzun yürüyüşlere izin verin. Dengesini ve kalça hareketini destekler. Güvenliğini sağlayarak müdahale etmeden kaldırımda yürütün.
*Hareket ve duyularının uyarılmasını sağlayın. Mahrum kalırsa zeka gelişiminde gerilik olabilmektedir. Ellerini kullanması beyin gelişimi ile bağlantılıdır.
*Çocuklarınızla bu dönemde kolaydan zora doğru yapabileceğiniz çalışmalara Montessori Toddler Çalışmaları (14-36 ay) bölümünden ulaşabilirsiniz.
*2,5 yaş en hızlı öğrenme yaşıdır. Pek çok şeye duyarlı olabilirler. Gözlemlemek ve mümkün olduğunca uyarana maruz bırakmak gerekir.
*Sizi gözlemleyerek ev işlerine dahil olmayı isterler ve taklit ederler. Bu isteğini destekleyin onu da dahil edin. Mesela masaya tabakları onun götürmesini isteyin. sorumlu olmalarını istiyorsanız, çocuğa sorumluluklar vermeniz gerekir.
*Minyatür objelere duyarlılık gösterirler. İlgisini destekleyin.
*Nezaket zerafet çalışmaları, iyi davranış örnekleriyle ne kadar çok karşılaştırılır ve teşvik edilirse, o derece bu davranışları uygular hale gelir. Nezaket Zerafet Çalışmaları bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.
*3 yaş döneminde düzene duyarlı olurlar. Hırçınlıklarının nedenlerinden biri düzen isteği olabilir. Önce onlara kullanım alanları oluşturun sonra rutinler hazırlayın. Montessori Kullanım Alanları bölümünden çocuklarınıza oluşturmanız gereken alanları inceleyip uygulamaya geçirebilirsiniz.
*0-6 yaş arası dönem dil öğrenmek için en önemli yaştır. Bu dönemde çocuğun beynindeki nörofizyolojik mekanizma çok faaldir ve bu mekanizmanın yardımıyla dil otomatik olarak beyne kaydedilir. Çocuk duyduklarını bir kasete kaydedercesine beynine kaydeder. 5 dile kadar rahatlıkla öğrenebilir. Bu dönemden sonra bu mekanizma özelliğini kaybeder ve kayıt özelliği azalır. Birden fazla dil, beyin gelişimi açısından çok önemlidir. Farklı dil konuşanlarla muhatap olması dil gelişimini destekler.
3-6 Yaş Arası Dönem
*3-6 yaş arası dönemde, bilinç dışı dönemden bilinçli döneme geçerler ve bilinç dışı bildiklerinin bilincine varırlar. Nöronların daha fazla hareket etmesi için çok uyaran lazım. Çocuklarınızla yapacağınız çalışmalarla uyaranlara maruz bırakmak çok önemli. Bu uyaranlar sinaptik bağların kurulmasını sağlayarak zihin gelişimini destekler.
*Çaba sarf etmeden duyuları ile öğrenirler. 6 yaşa kadar her şeyin somut olarak, duyularına hitap edecek şekilde öğretilmesi, ileride soyuta geçince, akademik konuları çok daha rahat anlamasını sağlar.
*Çocuklar başta sıkılabilir, çalışmayı yarım bırakabilir. Konsantrasyon becerileri çalışmalar yaptıkça gelişir. Günlük yaşam becerileri çalışmaları ile konsantrasyonunun gelişmesini destekleyin.
*Çalışmalarında sonuç değil, gidişat önemlidir. Çocuk yaşayarak öğrenir ve bundan haz duyar. Acele ettirilmemeli, hemen bir sonuca ulaşması beklenmemeli, özgürce istediği kadar çalışması sağlanmalıdır.
*Düzene, detaya, duyuları kullanmaya ve duyusal keşiflemeye karşı hassastırlar. Ortamın düzenli olmasını sağlayın.
*Vurma, itme, ısırma davranışları biter ve sosyalleşmeye başlarlar. Ortamlar oluşturarak sosyalleşme isteğini destekleyin. Ana okulu, oyun grubu, akranlarıyla bir araya gelebileceği spor aktivileri.. gibi.
*Egosantrik dönemdir. Dünyanın kendilerinin etrafında dönüyormuş gibi davranırlar. Yaptığı hatalar karşısında ne kadar bencilsin gibi sözlerle etiketlenmemeli, örneklendirerek durum anlatılmalıdır. Bu sana olsaydı ne hissederdin…, bu arkadaşını incitti… gibi.
*Kendi işlerini kendileri yapmak isterler. Sabırlı olup fırsat tanıyın ve irade sahibi olmasını destekleyin. Öz bakım becerileri gelişirken öz güvenleri de gelişir.
*3,5-4,5 yaş aralığında yazıya duyarlı olurlar. Dil bilgisi çalışmalarıyla çocuklarınızın duyarlı dönemini destekleyin. Bu yaşlar kaçırıldığı zaman, bu dönemde kolay öğrenecekken, daha zor öğreniyor çocuklar.
*4,5-5 yaş gibi okumaya ve matematiğe karşı duyarlı olurlar. Dil bilgisi ve matematik çalışmaları ile ile bu dönemini destekleyin. Duyarlı olduğu dönemde bu bilgileri daha rahat öğrenirler.
*Doğada yürüyüşler ve keşifler yaptırın, açık havada etkinlikler düzenleyin. Doğal ortamlarda yaşayarak öğrenmesini sağlayın. Yağmuru, karı, sıcağı, soğuğu hissettirin. Deneyler yapın. Örnek etkinlikleri bahçe çalışmalarında inceleyebilirsiniz.
*Birlikte yaşadığı canlıları, onlara duyması gereken saygıyı ve sorumluluklarını, evrendeki yerini ve farklı kültürleri onlara anlatın. Kozmik eğitim çalışmaları ile destekleyin.
*Evde Montessori etkinlikleri başlığındaki bölümlere ayrılmış 3-6 yaş çalışmalarını inceleyerek çocuğunuzun gelişimine göre kolaydan zora doğru uygulamaya başlayabilirsiniz.
*Çocuklarınıza çalışmaları uygulama yöntemlerini, 25 Adımda Montessori Çalışmaları Çocuklara Nasıl Sunulur? yazı dizimizden okuyabilirsiniz.
Yonca Montessori Kreş – Deneyimleyerek Öğrenen Çocuklar Daha Fazla Bilgi
Facebook Comments